Budżet obywatelski

23 października 2013 roku, Rada Miejska Międzychodu podjęła uchwałę nr XLV/386/2013 w sprawie ustalania zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych w przedmiocie części wydatków budżetu Gminy Międzychód.  Mówiąc prościej, włączając w proces tworzenia budżetu gminy większą liczbę mieszkańców, stworzono warunki do bezpośredniego decydowania przez mieszkańców gminy o przeznaczeniu części środków publicznych. Inicjatorem podjęcia uchwały i autorem Regulaminu Budżetu Obywatelskiego Gminy Międzychód był radny Stefan Niedziółka. Przyjmując te przepisy dołączyliśmy do nielicznego wówczas grona polskich miast i gmin, które posiadały budżety obywatelskie (zwane również budżetami partypacyjnymi).

Idea budżetu partypacyjnego narodziła się w brazylijskim mieście Porto Alegre w 1989 roku. W następnych latach budżet partypacyjny (obywatelski) rozszerzył się na setki miast całego świata, w tym w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej. W niektórych miastach został również wprowadzony do szkół, uniwersytetów czy instytucji kultury. Mechanizmy stosowania budżetu obywatelskiego różnią się od siebie, dostosowując do lokalnego kontekstu, różny jest również procent miejskiego czy gminnego budżetu oddawanego do dyspozycji mieszkańców.

W Europie projekt podchwyciły miejscowości we Francji, Włoszech, Niemczech, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Jest również bardzo popularny w miastach Kanady. W Polsce po raz pierwszy budżet obywatelski wprowadzono w 2011 roku w Sopocie. Kolejne miasta i gminy wprowadzają to rozwiązanie na szczeblu centralnym, a nawet na poziomie dzielnic. W końcu 2013 roku budżet obywatelski funkcjonował w około 50 miastach i gminach. W 2016 roku polskie samorządy przeznaczyły na budżety obywatelskie kwotę ponad 318.000.000 złotych.  Dla przykładu: budżet Poznania wynosił 15.000.000 zł, Warszawy ponad 51.000.000 zł, a Międzychodu 302.000 zł.

Czy budżet obywatelski cieszy się zainteresowaniem mieszkańców naszej gminy? Myślę, że najlepszą odpowiedzią na to pytanie będzie ilość wniosków, które wpłynęły w poszczególnych latach. W pierwszej edycji zgłoszonych zostało 10 wniosków, na które mieszkańcy gminy oddali za pośrednictwem Internetu, osobiście i korespondencyjnie 2519 głosów. Kwota przeznaczona na realizację projektów zgłoszonych do realizacji w 2015 roku wynosiła 290.840 złotych, natomiast planowany koszt wszystkich zgłoszonych projektów opiewał na kwotę 662.619 złotych. W wyniku weryfikacji przyjęto do realizacji 8 projektów.

W następnej edycji zgłoszonych zostało aż 27 projektów. Wielkość budżetu obywatelskiego na projekty wybrane do realizacji w 2016 roku wynosiła 308.406 zł. W głosowaniu internetowym oddano 5230 głosów, które zdecydowały, iż do realizacji przyjęto 3 projekty:

- Place zabaw – „Dzieci przyszłością naszą i naszych miejscowości”

- Woda łączy i rozwija – uatrakcyjnienie oferty turystyki kwalifikowanej, rekreacji, edukacji i sportów wodnych w Międzychodzie poprzez rozbudowę infrastruktury i zakup sprzętu wodnego.

- Aktywność fizyczna sposobem na integrację społeczną wsi Głażewo.

W trzecim roku funkcjonowania budżetu obywatelskiego przeznaczono na realizację projektów kwotę 302.144 złotych. Zgłoszonych zostało 11 projektów, na które oddano 4829 głosów, a do realizacji w 2017 roku wybrano projekt: upowszechnianie kultury fizycznej i integrowanie mieszkańców wsi oraz turystów poprzez budowę siłowni zewnętrznych na obszarach wiejskich (Zatom Nowy, Zatom Stary, Mokrzec, Kaplin, Radgoszcz, Mierzyn, Piłka, Muchocin, Gorzycko Stare, Dzięcielin). Dotychczas w ramach budżetu obywatelskiego w naszej gminie zrealizowano przedsięwzięcia o wartości około 900.000 złotych.

Kwota do rozdysponowania w roku 2018, to około 365.000 złotych. Dziś można stwierdzić, że wdrożenie zasad tworzenia budżetu obywatelskiego było właściwą i potrzebną decyzją, środki finansowe są wydawane sensownie, a co najważniejsze na przedsięwzięcia, które sami wybrali mieszkańcy.

Zgodnie z Regulaminem Budżetu Obywatelskiego Gminy Międzychód, w każdym roku powołuje się Zespół Koordynacyjny, w skład, którego wchodzą:

- mieszkańcy gminy wybrani w wyniku otwartego naboru w liczbie – 4, którzy   zgłaszają się sami; w przypadku większej ilości chętnych wybór następuje w drodze losowania, które organizuje i przeprowadza Przewodniczący Rady Miejskiej Międzychodu podczas wspólnego posiedzenia stałych komisji Rady;

- Burmistrz lub osoba upoważniona przez Burmistrza;

- radny Rady Miejskiej Międzychodu;

- wyznaczony przez Burmistrza pracownik Urzędu Miasta i Gminy;

- przedstawiciele organizacji pozarządowych wykonujących swoją działalność statutową na terenie Gminy Międzychód - w liczbie 4;  w przypadku większej ilości chętnych wybór następuje w drodze losowania, które organizuje i przeprowadza Przewodniczący Rady Miejskiej Międzychodu podczas wspólnego posiedzenia stałych komisji Rady.

Zadaniem Zespołu Koordynującego jest w szczególności:

- koordynowanie prawidłowego przebiegu akcji informacyjno – edukacyjnej wśród mieszkańców gminy,

- informowanie mieszkańców gminy o szczegółach pozytywnie zaopiniowanych projektów,

- informowanie mieszkańców o powodach odrzucenia projektów,

- przeprowadzanie głosowania w sprawie wyboru projektu (projektów),

- ogłaszanie wyników głosowania w sprawie wyboru projektu (projektów),

- ciągła ewaluacja procesu wdrażania budżetu obywatelskiego.

 

Aby utworzyć Zespół Koordynacyjny w bieżącym roku, prosimy bardzo o zgłaszanie kandydatur w Biurze Rady Miejskiej Międzychodu lub w Referacie Promocji Urzędu Miasta i Gminy Międzychodu w terminie do 20 lutego 2017 roku.

Wybór członków Zespołu Koordynacyjnego dokonany zostanie podczas posiedzenia wspólnego komisji stałych Rady Miejskiej 23 lutego br., a stosowna uchwała podjęta na sesji Rady Miejskiej w dniu 28 lutego 2017 roku.

Powołanie Zespołu rozpocznie proces wyłaniania projektów do realizacji w roku 2018.

                                                                                              Przewodniczący Rady Miejskiej Międzychodu

                                                                                                                   Stefan Niedziółka